يك خبرنگار بايد بفهمد كه چه رويدادي استطاعت آن را دارد كه تبديل به يك پيام رسانه‌اي در قالب خبر بشود و چه رويدادي داراي چنين قابليتي نيست. قصد من طرح پرسشي ديگر در كنار اين سؤال اساسي است كه اين پرسش جديد اين بار نه به گردآورندگان و منعكس‌كنندگان خبر بلكه به سوي ديگر جريان، يعني «منابعِ توليدِ رويدادهاي داراي ارزش خبري»بازمي‌گردد: «آيا هر اطلاعاتي بايستي در معرض رسانه‌اي شدن قرار بگيرد؟»
هر‌اطلاعاتي به محض تبديل به خبر طي 3 فرايند، از ابعاد معمول خود فراتر مي‌رود؛ نخست طي فرايند «برجسته‌سازي» بزرگ نمايي مي‌شود، دوم طي فرايند «تعميم‌سازي» عموميت بيشتري پيدا مي‌كند و سوم در فرايند «بازنمايي» حتي دستخوش تغيير معاني و منظور خود مي‌شود. همين چند روز پيش يك صاحبِ «خبر»ي - بخوانيد منبع خبري- در يك كنفرانس عمومي به مناسبت روز جهاني كليه ،خود را تبديل به منبع ارائه‌دهنده يك خبر مهم ساخت: «ايراني‌ها براي فروش كليه به كشورهاي خارجي مي‌روند» با فرض اينكه اين خبر كاملا صحت داشته باشد ببينيد در فرايند رسانه‌اي شدن چه اتفاقي براي آن مي‌افتد؟
برجسته‌سازي: درحالي‌كه تا پيش از اين خبر، تنها عده معدودي از اين موضوع خبر داشتند، با بزرگ‌نمايي آن حالا تعداد زيادي از افرادي كه در بين آنها فروشندگان كليه هم پيدا مي‌شود، از آن مطلع شده‌اند. حالا ممكن است به هر دليلي آنها هم ترغيب شوند تا كليه خود را با قيمت بيشتري در خارج از كشور بفروشند.
تعميم‌سازي: گويا تعداد معدودي گزارش درباره رفتن به كردستان عراق براي فروش كليه وجود دارد اما اين رويداد به همه فروشندگان يا اهدا‌كنندگان كليه نسبت داده شده و به همه آنها چنين برچسبي زده مي‌شود. حتي حالا كردستان عراق هم به همه كشورهاي خارجي تعميم داده مي‌شود.
بازنمايي: معاني كاملا متفاوتي از اين خبر برداشت شده و در اذهان عمومي به شيوه متفاوتي بازنمايي و تفسير مي‌شود. ممكن است اينگونه برداشت شود كه اوضاع اقتصادي ما بسيار وخيم است يا ايراني‌ها مردمي بيگانه‌پرست هستند براي اينكه به جاي اهداي كليه به هموطنان نيازمند خود براي پول بيشتر اعضاي بدن خود را به خارجي‌ها مي‌فروشند! آيا ما به‌عنوان يك منبع خبري اگر چنين سواد و دركي از فرايند رسانه‌اي شدن يك واقعيت داشته باشيم، هر اطلاعاتي - ولو با درجه بالايي از صحت- را درمعرض رسانه‌اي شدن قرار خواهيم داد؟ عاليجنابان، «منابع محترم آگاه»! بدانيد و آگاه باشيد كه آنچه در برابرش قرار گرفته‌ايد «علامت مخصوص حاكم بزرگ» نيست؛ رسانه است، ر س ا ن ه... .
نظر شما